Mikroskopy elektronowe
Pierwszy mikroskop elektronowy został skonstruowany w 1931 r. w Berlinie przez Ernsta Ruska i Maxa Knolla. Jest to mikroskop, który do obrazowania wykorzystuje wiązkę elektronów, co różni go zasadniczo od mikroskopu optycznego, w którym wykorzystywane jest przede wszystkim światło widzialne, a czasem ultrafiolet lub podczerwień.
Trzy główne typy mikroskopów elektronowych:
- Skaningowy mikroskop elektronowy - SEM jest techniką nieniszczącą, która wykorzystuje wiązkę elektronów do obserwacji i analizy powierzchni próbek materiałów organicznych oraz nieorganicznych, w skali od nanometrycznej do mikrometrycznej. Skaningowe mikroskopy generują obrazy o dużym powiększeniu, z wysoką rozdzielczością oraz dają możliwość tworzenia obrazu przestrzennego, co czyni je odpowiednimi narzędziami do szerokiego zakresu zastosowań w wielu dziedzinach nauki i przemysłu. Mikroskop skaningowy omiata powierzchnię próbki punkt po punkcie - może to być realizowane przez skupianie wiązki elektronowej na próbce i jej odchylanie lub przez przemieszczanie ostrza emitującego wiązkę nad próbką. Istnieje wiele rodzajów mikroskopów zbudowanych na tej zasadzie.
- Transmisyjny mikroskop elektronowy - w TEM rejestruje się elektrony przechodzące przez cienką próbkę, o grubości rzędu setek nanometrów.
- Mikroskop jonowy - FIM to najstarsza technika pozwalająca zobrazować pojedyncze atomy, nadaje się wyłącznie do badania specjalnie spreparowanej powierzchni metali.